Trump’ın vergi hamlesi ABD ekonomisine pahalıya patladı

Trump’ın göreve başlamasından bu yana toplam kayıp 11 trilyon dolar oları aştı

Trump’ın dünyaya meydan okuyarak, bütün ülkelere ek gunruk vergileri getirmesi, Amerikan borsalarında deprem etkisi yaptı. Hisse fiyatları, son 5 yılın en büyük düşüşüne sahne oldu.

ABD Başkanı Donald Trump’ın uygulamaya koyduğu yeni ithalat vergileri, küresel ekonomiyi dibinden sarstı. Wall Street’te 2020 yazından bu yana en büyük değer kayıpları yaşanırken, iş dünyası ve tüketiciler artan belirsizlikten endişeli.

Wall Street Çalkalandı

Trump’ın başlattığı yeni gümrük tarifeleri sonrası Nasdaq endeksi yaklaşık %6 değer kaybetti. S&P 500 %4,8, Dow Jones ise %4 oranında düştü. JPMorgan, bu vergi artışlarını 1968’den bu yana görülen en büyük artış olarak tanımladı. Wilmington Trust ekonomistleri, ABD’nin resesyona girme olasılığının %40’tan %50’ye yükseldiğini açıkladı.

Başkan Trump ise piyasalardaki çöküşten etkilenmediğini söyledi:

 “Ekonomi zaten hastaydı. Bu bir ameliyat gibiydi. Şimdi iyileşme sürecine girecek.”

Yeni Vergi Dalgası Kapıda

6 Nisan itibarıyla genel ithalat vergisi %10 olarak uygulanacak. 9 Nisan’dan itibaren ise bazı ülkelere yönelik ek vergiler %50’ye kadar çıkacak. Otomobil ithalatına getirilen %25’lik vergi ise yürürlüğe girdi. Çin’e uygulanan toplam vergi oranı %54’e ulaşırken, Vietnam, Hindistan ve Meksika gibi ülkeler %30–%46 arası oranlarla hedef alındı.

Avrupa Birliği ise misilleme hazırlığında. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, yeni tarifeleri “kaotik” olarak nitelendirdi.

Sektörlerden Sert Tepki

Trump’ın politikaları, birçok sektörde büyük tepkiyle karşılandı. Otomotiv devi Stellantis, ABD’de 900 işçiyi geçici olarak işten çıkardı. Nike ve American Eagle hisseleri sırasıyla %13 ve %19 düşerken, teknoloji hisseleri de darbe aldı. Nvidia %8, Apple ve Amazon %9 değer kaybetti.

Küçük işletmeler de artan maliyetlerden şikayetçi. Bir girişimci, “Malzeme alacak gücüm kalmadı. Yılların emeğini bırakmak zorunda kalabilirim.” sözleriyle durumu özetledi.

Küresel Tepkiler Yükseliyor

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, alınan kararları “dostane değil” diye nitelendirdi. Çin, AB ve Birleşik Krallık misilleme sinyali verdi. Amerikan Çiftçiler Bürosu ise, ihracata bağlı çiftçilerin büyük zarar görebileceği uyarısında bulundu. Çiftçiler, geçmişte Çin pazarını Brezilya’ya kaptırdıkları gibi benzer bir kaybın tekrar yaşanmasından korkuyor.

Uzun Vadeli Endişeler

Ekonomistler, yeni vergi yükünün tüketicilere yansıyacağını belirtiyor. ING’nin tahminlerine göre, her Amerikalı bu yıl ortalama 1350 dolarlık ek maliyetle karşı karşıya kalabilir.

Tüketici harcamalarının ABD ekonomisinin %70’ini oluşturduğuna dikkat çeken uzmanlar, bu alandaki yavaşlamanın genel büyümeyi olumsuz etkileyebileceğini vurguluyor. Ayrıca, teknoloji üretiminde kullanılan birçok alt bileşen de dolaylı olarak vergilerden etkilenecek.

Trump yönetimi ise üretimi yeniden ABD’ye taşımakta kararlı. Ancak uzmanlara göre bu hedef, yüksek enflasyon ve daralan tüketici harcamaları gibi olumsuz ekonomik sonuçlar doğurabilir.