Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı
İran’ın Afganistan’daki Nüfuzunu Artırma Çabaları: Taliban Hükümeti Eleştirilerin Hedefinde
Kabil’de dün gerçekleşen toplantıda, İran’ın Afganistan Büyükelçisi Alireza Bekdali ve Taliban Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki bir araya geldi. Görüşmenin gündeminde iki ülke arasındaki ekonomik bağların geliştirilmesi ve Afganistan’da yeni eğitim ve kültür merkezlerinin açılması vardı. Ancak bu görüşme, Taliban hükümetine yönelik eleştirileri artırdı.
Afganistan’daki uzmanlar, İran’ın bu tür kültürel girişimlerini “nüfuz politikası” olarak nitelendiriyor. Daha önce Afganistan’ın kuzey ve güney bölgelerinde açılan benzer kültür merkezleri, İran’ın kendi ideolojisini yaymak için bir araç olarak görülmüş, Şii nüfusa yönelik propagandaların merkezleri haline gelmişti. Özellikle bu tesislerin, İran destekli Liva el-Fatimiyyun grubu için militan toplama merkezi olarak kullanıldığına dair ciddi iddialar var.
“Ulusal Egemenlik Zedeleniyor”
Afganistan’da muhalif çevreler, Taliban hükümetinin İran’ın bu girişimlerine açık kapı bırakmasını eleştiriyor. Uzmanlar, İran’ın Kabil ve Nangarhar’da yeni merkezler açarak Afganistan’ın iç işlerine müdahale ettiğini ve Taliban yönetiminin buna göz yumduğunu belirtiyor. Ülkenin bağımsızlığının tehlikeye atıldığını ifade eden eleştirmenler, Taliban yönetimini İran’ın etkisine boyun eğmekle suçluyor.
Bir sivil toplum aktivisti, “Bu durum, Afganistan’ın egemenliğine gölge düşürüyor. İran, Afganistan’ı kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmek istiyor. Taliban ise bu duruma sessiz kalıyor,” diyerek tepkisini dile getirdi.
Görüşmeler Şeffaflıktan Uzak
Görüşmelerin içeriği kamuoyuyla paylaşılmazken, Taliban yönetiminin İran ile iş birliğini artırması, ülkedeki diğer dini ve etnik grupların tepkisine yol açıyor. Taliban’ın, İran’ın nüfuzunu genişletmesine izin vermesinin sonucu olarak Afganistan’daki mezhepsel ve siyasi dengelerin alt üst olabileceği düşünülüyor.
İran’ın kültürel yayılmacılık politikası, bölgedeki Sünni nüfusun da rahatsızlık duymasına neden oluyor. Bazı analistler, bu durumun ülkedeki toplumsal çatışmaları tetikleyebileceği konusunda uyarıyor.
Ancak İran’ın Afganistan üzerindeki artan etkisi, Afgan halkının bu konuda eleştirilere sessiz kalan Taliban’a olan güvenini sarsabileceği konusunda haklı endişeler doğuruyor.
Kaynak: Mira Haber