Suriye’de uzun süredir devam eden siyasi belirsizlik ve iç savaşın ardından, yeni anayasal düzenlemelerle geçiş sürecinin çerçevesi netleşiyor
El Cezire’ye konuşan kaynaklara göre, bugün Cumhurbaşkanı Ahmed Şera’ya sunulacak anayasal bildiri, ülkenin geleceğini şekillendirecek 48 maddeden oluşuyor.
Bildiride devletin güç tekeli sağlamlaştırılarak, silahlı kuvvetlerin yalnızca resmi ordu ve güvenlik birimlerinden oluşması gerektiği belirtildi.
Ayrıca güçler ayrılığı prensibinin korunması, “yargının bağımsızlığının” güvenceye alınması ve “bireysel özgürlüklerin” garanti altına alınması, anayasal bildirinin temel taşları arasında yer alıyor. Buna göre yeni anayasa;
-Önceki Suriye anayasalarına, özellikle 1950 Anayasası’na dayanacak.
-İslam hukuku temel yasama kaynaklarından biri olacak.
-Geçiş süreci 3 ila 5 yıl sürecek.
-Yönetim modeli başkanlık sistemi olacak, başbakanlık makamı bulunmayacak.
-Cumhurbaşkanının yetkileri belirlenecek.
-Geçiş döneminde eski rejimin ihlallerinin yargılanmasına odaklanılacak.
-Ülkenin güvenlik ve birliğini tehdit eden dış bağlantılar suç sayılacak.
-İnsan hakları, güçler ayrılığı ve yargı bağımsızlığı korunacak.
-Ordu, halkı ve ülkeyi koruma görevine sahip olacak.
-Silah kullanımı sadece devletin yetkisinde olacak.
Kaynaklar, anayasal bildirinin Cumhurbaşkanının Müslüman olmasını şart koştuğunu ve ordu ile silahlı kuvvetlerin başkomutanı olarak yetkilendirileceğini belirtti.
Buna göre, Cumhurbaşkanı, anayasal bildirinin yayımlanmasından itibaren 60 gün içinde yeni halk meclisini atayacak. Yeni meclis 100 üyeden oluşacak ve kurulacak siyasi partilerle toplumun farklı kesimleri temsil edilecek. Meclis üyeleri, cumhurbaşkanının kararıyla atanacak ve görev süreleri 2 yıl olacak.
Ayrıca, yeni bildiri çerçevesinde ilerleyen dönemlerde ulusal temellere dayalı parti oluşumlarına izin verilecek ve buna ilişkin bir yasa çıkarılacak.
Nisan 2025’te geçiş sürecini yönetecek geniş tabanlı bir hükümetin kurulması planlanıyor. Bu hükümet, anayasal bildiriye dayanarak yasama ve yürütme yetkilerini şekillendirecek.
Bununla birlikte yeni yasa çerçevesinde siyasi partiler yasasının hazırlanması planlanıyor, ancak bunun yürürlüğe girmesinin birkaç yıl alabileceği öngörülüyor.
Daha öncesinde açıklandığı gibi anayasa taslağı hazırlama komitesi, 7 kişilik bir ekipten oluşuyordu. Çok tartışılan bu ekibin neredeyse tamamı ise ya hayatının büyük bölümünü yabancı ülkelerde geçirmiş ve Suriye ile bağı olmayan kimseler, ya da Esed rejimi zamanında görev yapmış yetkililerden oluşuyor.
Bunun yanında her ne kadar “İslam hukukunun temel alınacağı” öne sürülse de anayasa taslağına bakıldığında, bunun pek çok örneğinde olduğu gibi sadece kağıt üzerinde bir formaliteden ibaret olacağı anlaşılıyor.
Kaynak: Mira Haber