Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı
Rusya’nın Çeçenistan’ın başkenti Grozni’yi ele geçirmesinin üzerinden 25 yıl geçti.
Çeçenistan’ın başkenti Grozni, 1999-2000 yılları arasında yaşanan İkinci Çeçen Savaşı sırasında, Rus ordusu tarafından ağır bir kuşatma altına alındı.
2000 yılının Ocak ayına gelindiğinde Çeçen savaşçıları ve siviller, Rus güçlerinin ilerleyişine karşı direniş göstermeye devam ediyordu.
Rus ordusu, 1999’un son aylarında Grozni’yi kuşatarak şehri ağır topçu ateşi ve hava saldırılarıyla yerle bir etmişti. Sivillerin tahliyesi ise neredeyse imkânsız hale gelmiş, binlerce insan şehirde mahsur kalmıştı.
Rus kuvvetleri, şehri tamamen ele geçirdikten sonra yoğun bir “temizlik” operasyonu başlattı. Bu süreçte, binlerce Çeçen savaşçı, kadın-çocuk fark etmeden siviller katledildi.
5 Şubat operasyonları ve Grozni Katliamı
5 Şubat tarihinde Novye Aldi mahallesinde saldırılar yoğunlaştırıldı, 1 ila 82 yaş arasındaki en az 80 sivil katledildi. Sokak ortalarında siviller infaz edildi, kimisi hamile olan Çeçen kadınlar bile tecavüze uğradı, cesetler yakıldı. Bu tarih, Grozni Katliamı adıyla tarihe geçti. Olayın üzerinden 25 yıl geçmesine rağmen halen, hiçbir Rus yetkili sorumlu tutulmadı.
Fakat Rusya’nın yaptığı toplu katliamlar ve saldırılar, bununla da sınırlı kalmadı.
Grozni’nin kaybedilmesi
2000 yılının Şubat ayının başlarında Rusya, sivilleri ve vatandaşları bölgeden “güvenli” bir biçimde çıkarmak için bir tahliye kararına olay verdi. Fakat bu tahliyeden bir gün önce Rus Ordusu, şehir ile Alhan-Kala köyü arasındaki yolu mayınladı ve gücü buraya yoğunlaştırdı.
Patlamalar sonucu belediye başkanı dahil birçok sivil katledildi. Aralarında Çeçen savaşçı Şamil Basayev gibi isimler de bulunuyordu. Birçok direniş savaşçısı orada can verirken, bölgede taş üstünde taş kalmadı.
Yıkım o kadar büyüktü ki, 2003 yılında Birleşmiş Milletler Grozni’yi “dünyanın en çok tahrip edilmiş şehri” ilan etti. Savaş sonrası yapılan incelemelerde, toplu mezarlar ve infaz edilmiş sivillere ait kalıntılar bulundu.
Grozni’nin düşüşü, Çeçenistan’ın bağımsızlık mücadelesi için büyük bir dönüm noktası oldu. Çeçen direnişinin merkezi yok edildi, hayatta kalan savaşçılar dağlık bölgelere çekilmek zorunda kaldı. Rus yönetimi, Çeçenistan’da Kadirov rejimini kurarak bölgeyi sıkı kontrol altına aldı.
Ancak, Grozni Katliamı ve Çeçen direnişinde yaşanan acılar, hafızalardan silinmeyecek bir trajedi olarak tarihe geçti.
Kaynak: Mira Haber