İran’da Türkmen ve Beluç Sünniler gizlice idam edildi!

İran’da Beş Sünni Müslüman Gizlice İdam Edildi: İnsan Hakları Örgütü Tepkili

İran’ın Meşhed kentindeki Vakilabad Hapishanesi’nde, aralarında iki Beluç, iki Türkmen ve bir Horasan Razavi kökenli kişinin bulunduğu beş mahkumun ölüm cezaları 8 Nisan 2025’te gizlice infaz edildi. Mahkûmlar, “silahlı isyan” (baghi) suçlamasıyla yargılanmıştı. 

İdam edilen Abdulhakim Azim Gorgij ve Abdulrahman Gorgij Gülistan Eyaleti/Akkala’dan Beluç kökenli,  Taj Mohammad Khormali ve Farhad Shakeri Gonbad-e Kavus’tan Türkmen kökenli, Malek-Ali Fadaei-Nasab Horasan Razavi’den, Şii inançlı olduğu kaydedildi.

Mahkûmların hiçbirine infaz öncesi aileleriyle son görüşme hakkı tanınmadı. Ailelere, idamlar gerçekleştikten sonra kısa bir telefonla bilgi verildi.  

Yaşananların duyulmasını sağlayan Hengaw İnsan Hakları Örgütü, infazları şiddetle kınayarak, sürecin şeffaf olmadığını ve adaletsizce yürütüldüğünü belirtti.  

Davanın Arka Planı

Beş kişi, 2019’da Meşhed Devrim Mahkemesi tarafından “Hizb al-Furqan” ve “İran Sünnilerinin Ulusal Dayanışma Cephesi” gibi gruplara üyelikle suçlanarak ölüm cezasına çarptırılmıştı.  

 2016’da İstihbarat güçlerince tutuklanan mahkûmlar, bir yıl sonra Vakilabad Hapishanesi’ne nakledilmişti.  

 Abdulhakim Azim Gorgij’in gözaltında tavandan asılma ve rektumuna biber dökülmesi gibi işkencelere maruz kaldığı ifade edildi. 

Önceki İnfazlar ve Yargıdaki Değişim

2021’de aynı davadan üç mahkûm Hamid Rastbala, Kebir Saadat-Jahani, Muhammed-Ali Arayeş idam edilmişti.  

Yüksek Mahkeme, 2023’te bazı kararları bozsa da, Meşhed Devrim Mahkemesi 2025’te altı kişi için ölüm cezasını yeniden onayladı. 

Hengaw, uluslararası insan hakları kuruluşlarını İran’daki idam politikalarına karşı yaptırımlar da dahil somut adımlar atmaya çağırdı.

Kalan Mahkûmların Durumu

Muhammed Rıza Şeyh Ahmedi, Abdolbaset Oorsan ve Murtaza Fakouri adlı üç sanık, IŞİD bağlantılı suçlamalarla 15’er yıl hapis cezası alırken, süreçteki diğer tutukluların akıbeti belirsizliğini koruyor. 

İran’da etnik ve dini azınlıklara yönelik baskılar ve idamlar, uluslararası insan hakları örgütlerinin tepkisini çekmeye devam ediyor. Hengaw, “adaletsiz yargılamaların” derhal durdurulması çağrısını yineledi. 

Kaynak: Mira Haber, Hengaw