Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı Tarafsız değiliz. Ancak Mirahaber'de sadece gerçekleri okursunuz.
El-Hol’dan Ninova’ya: 161 Ailenin “Güvenli Dönüş” Çilesi
Irak, yıllar sonra ülkesine dönen aileler için yeni bir başlangıç vaat ediyor… Peki ya gerçekler?
Suriye’nin doğusundaki tartışmalı El-Hol Kampı’nda yıllardır tutulan 161 Iraklı aile Irak hükümeti ve BM işbirliğiyle Ninova’daki El-Cedde Kampı’na nakledildi. Ancak bu “güvenli dönüş”, özlemle beklenen bir kurtuluş mu yoksa yeni bir belirsizliğin başlangıcı mı?
Kamplar Arasında Sıkışan Hayatlar
El-Hol Kampı, Suriye’deki en büyük esir kampı olarak biliniyor. 60 binden fazla kişi, çoğunlukla IŞİD militanlarının eş ve çocukları ile savaş mağdurları, burada insani felaket sınırlarında yaşıyor. Su, gıda ve tıbbi malzeme yetersizliği, çocuk ölümlerini ve hastalıkları tetikliyor.
El-Cedde Kampı ise Irak’ın kuzeyinde, 2017’de Musul’un kurtarılmasının ardından kuruldu. Yetkililer, burayı “rehabilitasyon ve entegrasyon merkezi” olarak tanımlasa da yerel kaynaklar, kampta aşırı güvenlik önlemleri, kısıtlamalar ve sosyal damgalanma olduğunu belirtiyor.
Transfer Nasıl Gerçekleşti?
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Kızılay ekipleri, aileleri Suriye-Irak sınırından geçerek konvoyla taşıdı. Yolculuk öncesi tüm bireyler biyometrik kimlik taramasından geçirildi.
Irak Göç Bakanlığı’nın açıklamasına göre, ailelerin Irak vatandaşlığı teyit edildi ve “terör bağlantısı olmadığı” güvence altına alındı. Ancak insan hakları örgütleri bu süreçte keyfi tutuklamalar ve ailelerin parçalanması riskine dikkat çekiyor.
“Annem Artık Ölsün İstiyor…”
El-Hol’dan transfer edilen 35 yaşındaki Ümmü Ahmed kampta geçirdiği 5 yılı anlatıyor:
“Çocuklarım kumda oynamayı unuttu. Her gece çadırımıza akrep giriyor. Irak’a dönmek istedik ama El-Cedde’de bizi ne bekliyor? Annem, ‘Artık buradan da ölüm gelsin’ diye dua ediyor.”
Güvenlik mi? İnsani Kriz mi?
Irak Hükümeti, “Vatandaşlarımızı rehabilite edip topluma kazandırmak istiyoruz. El-Cedde’de psikolojik destek ve mesleki eğitim verilecek.” açıklaması yapıyor.
Ancak Amnesty International’ın 2023 Raporuna göre Irak’a dönen aileler, toplu cezalandırma ile karşılaşıyor. Kamplarda temel haklardan mahrum bırakılıyorlar.
Rakamlarla El-Hol Gerçeği
BM verilerine göre, Irak Mayıs 2021’den bu yana Suriye kamplarından 12.000 vatandaşını geri aldı. Ancak yüzlerce kişi “güvenlik riski” gerekçesiyle tutuklandı.
Associated Press raporuna göre, sadece El Hol kampında 37.000 kişi bulunuyor ve bunların 15.000’i Suriyeli, 16.000’i ise Iraklı. Dolayısıyla, iki kampta tutulan insanların ezici çoğunluğu (%84 civarı) yerel halktan oluşuyor
Uluslararası Sessizlik ve Sorumluluk
El-Hol’daki çadır kentler, Ortadoğu’nun kanayan yarası olmaya devam ediyor. Terörist damgası yiyen aileler iki ülke arasında sıkışmış durumda. Irak’ın bu insanları kabul etmesi bir ilerleme, ancak entegrasyon yerine tecrit politikaları sürerse, yeni nesil çocukların radikalleşme riskiyle karşı karşıya olacağı, yetkilileri endişelendiriyor.
El-Cedde Kampı’nda şu anda birkaç bin kişi yaşıyor. Elektrik 4 saat, su ise tankerlerle veriliyor.
Kaynak: Mira Haber, ajanslar