Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı
Her üç kişiden biri, İsrail’in Gazze savaşında bir tarafı desteklediği düşünülen, petrol zengini Körfez ülkeleri ve büyük Müslüman çoğunluklu ülkelerin önderlik ettiği bir markayı boykot ettiklerini söylüyor.
Halkla ilişkiler firması Edelman’ın yıllık Güven Barometresi raporunun son baskısı, savaşla ilgili keskin ayrımların dünya çapındaki tüketicilerin cüzdanları konusunda nasıl bir duruş sergilemesine neden olduğunun altını çizdi.
Ankete Fransa, Suudi Arabistan, İngiltere ve ABD dahil 15 ülkeden 15.000 tüketici katıldı.
Ankette katılımcıların savaşta kimin yanında yer aldığı belirtilmedi ancak Gazze’de markaları boykot eden ilk beş ülkeden üçü Müslüman çoğunluklu ülkeler: Suudi Arabistan, BAE ve Endonezya. Hindistan’da da oldukça büyük bir Müslüman azınlık var. Almanya ise beşinci ülke oldu.
Boykot, Yatırımların Geri Çekilmesi ve Yaptırımlar (BDS) hareketi, uluslararası hukuku ihlal etmesi ve Filistinlilere yönelik baskıları nedeniyle İsrail’e baskı yapmayı amaçladığı için dünya çapında ilgi görüyor. Bununla birlikte, nüfusun önemli bir kısmının İsrail’e sempati duyduğu ABD ve diğer batılı ülkelerde de sert bir muhalefetle karşı karşıya kaldı.
Suudi Arabistan, yüzde 71 ile en fazla katılımcıyı gördü ve bir tarafa destek algısı nedeniyle markaları boykot ettiklerini söyledi.
Suudi Arabistan halkının ezici çoğunluğu Filistin yanlısı.
İsrail yanlısı bir düşünce kuruluşu olan Washington Yakın Doğu İşleri Enstitüsü tarafından Aralık ayında gerçekleştirilen bir ankette, Suudi vatandaşlarının yüzde 96’sının, Gazze’ye yönelik savaşa yanıt olarak Arap ülkelerinin İsrail’le bağlarını kesmesi gerektiğine inandığı ortaya çıktı.
Savaştan önce ABD, İsrail ile Suudi Arabistan’ın ilişkileri normalleştirmesini sağlayacak bir anlaşma üzerinde aktif olarak çalışıyordu.
BAE’de ankete katılanların yüzde 57’si savaş nedeniyle markaları boykot ettiklerini söyledi.
Dünyanın en büyük Müslüman çoğunluklu ülkesi olan Endonezya’da da her iki kişiden biri markaları boykot ettiğini söyledi.
Gazze’deki savaş nedeniyle ürünleri boykot eden Arap ve Müslüman ülkelerden katılımcıların sayısı yüzde 37 olan küresel ortalamanın oldukça üzerinde, yani yanıt veren üç kişiden birinden biraz daha fazla.
Körfez’de ‘tüketici milliyetçiliği’ yükseliyor
Boykotlar Batılı şirketlerin yönetim kurullarında hissediliyor.
Mart ayında, Starbucks’ın Orta Doğu’daki haklarına sahip olan perakende devi Alshaya Group, tüketici boykotları sonucunda bölgede ve Kuzey Afrika’da 2.000’den fazla personeli, yani toplam iş gücünün yüzde dördünü işten çıkarmaya karar verdi .
McDonald’s CEO’su Chris Kempczinski de bu yılın başlarında Malezya ve Endonezya gibi Müslüman çoğunluklu ülkelerde ve Orta Doğu’da satışların zayıf olduğunu söyledi.
McDonald’s, Ekim ayında İsrail şubesinin ülkedeki şubelerinde İsrail askerlerine bedava yemek vereceğini duyurmasıyla Filistin yanlısı aktivistler arasında öfkeye yol açmıştı. Pakistan’da franchise fiyatlarını düşürdü ve İsrail’deki McDonald’s’tan uzaklaşan bir açıklama yapmak zorunda kaldı.
Pazartesi günü şirketin konferans görüşmesinde analistlerle konuşan Kempczinski,
“Savaşın bu franchise sahiplerinin yerel işletmeleri üzerinde devam eden etkisi cesaret kırıcı ve temelsiz” dedi.
Körfez bölgesindeki tüketiciler, genç nüfuslarının nispeten yüksek satın alma gücüne sahip olması nedeniyle Batılı şirketler için uzun süredir bir ödül olmuştur. Petrol ve gaz üreten ekonomileri, Arap Baharı’ndan bu yana diğer Arap ülkeleri gibi savaşlardan ve krizlerden etkilenmedi.
Basın yayın organları, önemli bir Batılı ortak olan Umman’daki tüketicilerin, ABD ve müttefiklerinin İsrail’e sağladığı destek nedeniyle Batı ürünlerini nasıl boykot ettiğini bildirdi. Mountain Dew gibi içeceklerden Suudi içecek markası Kinsa’ya geçiş yaptılar. Pakistan’da yerel markalar batılı meşrubat ve kozmetik ürünlerinin yerine yerel ürünler üretmeye başladı.
Anket aynı zamanda Körfez ülkelerinde artan tüketici milliyetçiliğine de dikkat çekti. Suudi Arabistan ve BAE’de yabancı markalar yerine kendi ülkelerinin markalarını satın aldıklarını söyleyen katılımcıların sayısı sırasıyla 13 ve 10 puan arttı.
Kaynak: Mira Haber