Pandemi önlemleri cezaevlerinde tecride dönüştü

Cezaevlerindeki pandemi önlemleriyle tutukluları tecrit altına alındığını ifade eden İstanbul Tabip Odası ve İstanbul Barosu, önlemlerin hukuka ve insan haklarına uygun koşullara çekilmesini istedi.

İstanbul Tabip Odası ve İstanbul Barosu, cezaevleri ve adliyelerdeki pandemi önlemlerine dikkat çekmek ve buna dair önerilerini sunmak için Cağaloğlu’nda bulunan İstanbul Tabip Odası binasında basın toplantısı düzenledi. Salona, “Cezaevleri ve adiyleler de pandemi kuralları, hukuka ve insan haklarına uygun düzenlenmelidir” pankartı asıldı.

İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, birçok girişimlerine rağmen adliye ve cezaevlerinde gerekli tedbirlerin alınmadığını ifade ederek, pandeminin iktidarın çıkarları doğrultusunda kullanıldığını belirtti. Pandemi konusunda en tehlikeli yerlerin adliye ve cezaevleri olduğunu belirten Durakoğlu, “Bu konuda gerekli önlemlerin insan haklarına uygun olacak şekilde alınmasını istedik. Kovid-19 bahanesiyle mahkumlar haklarını kullanamıyor. Bu konuda bir ihlal söz konusu. Olağanüstü hal durumu gibi yasalar ve kararlar alınıyor. İnsan yaşamı ve hakkı esas alınmalıdır. Bu durumun bir an önce düzeltilmesi gerekiyor” dedi. 

Mahkumlar tecrit altında

İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip ise cezaevlerindeki hak ihlallerinin tecride dönüştüğünü ifade etti. 
Tutukluların avukatlarıyla dahi görüşlerinin engellendiğine işaret eden Saip, “Cezaevlerinde yüz yüze görüşler mümkünken görüşlerin yapılmaması tutuklulara bir kat daha ceza uygulamak demektir. Bu durum demokrasiyle bağdaşmamaktadır. Bugün bir sağlık sorunu için hastaneye gelmek zorunda olan bir tutukluya 14 gün tek başına kalma uygulaması uygulanıyor. Bunun yapılmaması gerekir” diye konuştu.

Bilgiye ulaşım yok

Ardından ortak basın metnini okuyan İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ekmez, pandeminin cezaevlerindeki yaygınlığı konusunda yeterli ve şeffaf bilgiye ulaşamadıklarını kaydetti. Ekmez, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün pandemi döneminde yaptığı dört açıklamada sunulan bilgilerin, sahada edilen bilgili ile eşleşmediğini vurguladı. 

Adalet Bakanlığı suskun

Pandemiye karşı cezaevlerinde alınan önlemlerin sağlık hizmetlerine erişim konusunda büyük bir engel oluşturduğunun altını çizen Ekmez, “Aynı zamanda bu durum mahpusların tecridine ve izolasyonuna neden olmuştur. Bu durum sadece mahpusları değil onların yakınlarını ve vekillerini de olumsuz etkilemiştir. Adalet Bakanlığı bu dönemde insan hakları, hukuk ve sağlık örgütlerinin bu konudaki uyarılarına sessiz kalmıştır. Adalet Bakanlığı, pandemi döneminde ağır hasta mahpusların tahliye edilmeleriyle ilgili yapılan çağrılara sessiz kalmıştır. Bu dönemde hastalıkları nedeniyle birçok mahpus sağlık merkezlerine ulaşamadan yaşamlarını yitirmiştir” ifadelerini kullandı.

Görüş engeli 

Tutukluların bir buçuk yılı aşkın süredir yakınları ve avukatlarıyla açık görüş yapamadığını dile getiren Ekmez, “Avukatların bu dönemde mahpus olan müvekkilleri ile elden bilgi paylaşımları ortadan kaldırılmış, yüz yüze yapılması gereken görüşmeler bir paravanın arkasından gerçekleştirilmiş, avukat-müvekkil gizliliği içerisinde kalması gereken bilgilerin paylaşımı sınırlandırılmıştır. Bu kısıtlamalar, mahpusların görülmekte olan davalarında ciddi hak kayıplarına neden olmaktadır” diye belirtti.

Öneriler

Ekmez, pandemide cezaevi ve adliyelerde alınması gereken önlem ve önerileri şöyle sıraladı: 

Hukukçular ve mahpus yakınları için açık görüşler diğer toplumsal alanlardaki pandemi kuralları ile uyumlu olacak şekilde kısa sürede başlatılmalıdır.

 Mahpusların havalandırmaya çıkış saatlerinin ve sosyal imkanlarını kullanmalarının önündeki engeller ivedilikle kaldırılmalıdır.

 Duruşma salonlarına mahpusların fiziken gelişi ile ilgili kısıtlılık ortadan kaldırılmalıdır.

Aleni yargılama ilkesi uyarınca duruşma salonlarına avukat ve taraf yakını izleyicilerin katılımının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Mahpusların cezaevlerinden sağlık merkezlerine ulaşmalarının önündeki engeller kaldırılmalı, sağlık merkezlerinden cezaevlerine dönüşlerinde uygulanan 14 günlük izolasyon uygulamasına son verilmelidir.