03:17 Cuma / 29 Mart 2024 | 19 Ramazan 1445

Hilal’in görülmesinde ihtilaf olursa ne yapılır?

Soru:Hilal’in bir belde de görülüp bir belde de görülmemesi durumunda nasıl amel etmeliyiz?

Her halkın kendi beldesinde Hilal’i gözetlemesi gerektiğine dair İbn Abbas’tan rivayet edilen Hadis’in tahkiki:

:قال مسلم بن الحجاج

حدثنا يحيى بن يحيى أخبرنا إسماعيل وهو ابن جعفر، عن محمد وهو ابن أبي حرملة، عن كريب،

أن أم الفضل بنت الحارث، بعثته إلى معاوية بالشام، قال: فقدمت الشام، فقضيت حاجتها، واستهل علي رمضان وأنا بالشام، فرأيت الهلال ليلة الجمعة، ثم قدمت المدينة في آخر الشهر،

فسألني عبد الله بن عباس رضي الله عنهما، ثم ذكر الهلال فقال: متى رأيتم الهلال؟ فقلت: رأيناه ليلة الجمعة، فقال: أنت رأيته؟ فقلت: نعم، ورآه الناس، وصاموا وصام معاوية،

فقال: ” لكنا رأيناه ليلة السبت، فلا نزال نصوم حتى نكمل ثلاثين، أو نراه، فقلت: أو لا تكتفي برؤية معاوية وصيامه؟

فقال: لا، هكذا أمرنا رسول الله صلى الله عليه وسلم “

Muslim bin Haccac dedi ki:

Bize Yahya b. Yahya tahdis etti dedi ki: Bana İsmail -ki o İbn Cafer’dir.- haber verdi. O Muhammed b. Ebi Hermele’den o da Kureyb’ten,

Ummu Fadl binti Haris onu (Kureyb’i) Şama, Muaviye’ye göndermişti. (Kureyb) Dedi ki: “Nihayet Şam’a vardım ve (Ummu Fadl’ın) hacetini yerine getirdim. Ben Şam’da iken Ramazan hilali göründü. Ben de Cuma gecesi Hilali gördüm. Sonra ben (Ramazan) ayının sonunda Medine’ye geldim.”

Abdullah ibn Abbas radiyallahu anhuma bana soru sordu ve Hilali zikrederek :”Hilal’i ne zaman gördünüz?” dedi.

Ben:”Cuma gecesi gördük” dedim.

Dedi ki:”Sen onu gördün mü?”

Dedim ki:”Evet gördüm. İnsanlarda gördüler ve Oruç tuttular. Muaviye de Oruç tuttu.”

Dedi ki:”Lakin biz onu Cumartesi gecesi gördük. (Ramazanı) 30’a tamamlayana veya (Şevval) Hilalini görünceye kadar Oruca devam ediyoruz.”

Dedim ki:”Muaviye’nin Hilal’i görmesi ve oruç tutması sana yeterli değil mi?”

Dedi ki:”Hayır, Rasulullah ﷺ bize böyle emretti.”

(Sahih-i Muslim,Kitabu’s Siyem;No:1087)

İmam Muslim aynı Hadisi Yahya b. Eyyub, Kuteybe, Ibn Hucr senediyle İsmail b. Cafer’den rivayet etmiştir.

Aynı Hadisi Nesai, Ali b. Hucr, (Sunen en-Nesai;2111)

Tirmizi:Ali b. Hucr (Sunen et-Tirmizi;693)

Ebu Davud: Musa b. İsmail, (Sunen-i Ebi Davud;2332)

Ahmed: Süleyman b. Davud el-Haşimi yoluyla rivayet ettiler. (Musned-i Ahmed;2789)

Rivayetin Tahkiki:

Ravileri Sika, İsnadı Muttasıldır.

Yahya b. Yahya, Ebu Zekeriyye en-Nisaburi:

Ahmed b. Hanbel dedi ki:”Horasan, Abdullah b. Mubarek’ten sonra Yahya b. Yahya gibi birini çıkarmadı.”

Ve yine Ahmed, Yahya b. Yahya’nın faziletlerini zikredip onun itkan ehli olduğunu söyledi.

Ebu Zur’a dedi ki:”O Sikadır.”

(el-Cerh ve’t Tadil;9/197. Sy)

Darekutni dedi ki:”O imamdır.”

(Sunen ed-Darekuni;5/466 Sy.)

İsmail b. Cafer b. Ebi Kesir el-Ensari:

Abdullah b. Ahmed b. Hanbel dedi ki:”Babama İsmail b. Cafer hakkında sordum” Dedi ki:”Ben onu ancak hayırla bilirim.”

Dedim ki:”O Sika mıdır?” Dedi ki:”Evet.”

(el-İlel ve Marifetu’r Rical;2/485 Sy.)

Ebu Zur’a er-Razi dedi ki:”Medini, Sika.”

Yahya b. Main dedi ki:”Sika, Me’mun, hatadan uzak doğru sözlü biridir.”

(el-Cerh ve’t Tadil;2/163. Sy)

Darekutni senedinde İsmail b. Cafer’in olduğu bir rivayet hakkında “Hepsi Sikadır.” demiştir.

(Sunen ed-Darekuni;3/104 Sy.)

Muhammed b. Ebi Hermele, Ebu Abdullah el-Medini:

İmam Buhari dedi ki:”İmam Malik ve Süfyan b. Uyeyne ondan işittiler.” (Tarihu’l Kebir;1/59. Sy)

İmam Malik Muvatta eserinde ondan rivayet etmiştir.

İmam Malik ancak Sika gördüğü kimselerin Hadislerini eserine almıştır. Kendisine bir Ravi hakkında sorulduğunda “Eğer Sika olsaydı benim kitabımda görürdün.” demiştir. (el-Cerh ve’t Tadil;1/24. Sy)

Darekutni Muhammed b. Ebi Hermele’nin Hadisi’nin Sahih olduğunu söylemiştir.

(Sunen ed-Darekuni;3/127 Sy.)

Kureyb b. Ebi Muslim, Ebu Ruşdeyn el-Haşimi, İbn Abbas’ın Mevlasıdır.

Yahya b. Main dedi ki:”Sika”

(Tarihu İbn Main, Osman b. Said ed-Darimi Rivayeti;1/168 Sy.)

Nesai dedi ki:”Kureyb Sikadır.”

(es-Sunenu’l Kebir;9/72 Sy.)

İmam Darekutni bu Hadisi aynı senedle rivayet ettikten sonra dedi ki:”Bu İsnad Sahihtir.”

(Sunen ed-Darekuni;3/127 Sy.)

İmam Tirmizi bu Hadisi rivayet ettikten sonra dedi ki:”İbn Abbas Hadisi Hasen, Sahih, Ğaribtir.

Ilim Ehli’nin ameli bu Hadise göre olup, her beldenin halkının Hilali gözetlemesi kendileri içindir.

Kaynak: Mira Haber

DİĞER GELİŞMELER