Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı
ABD’li yetkililer, IŞİD liderinin Suriye’nin kuzeyindeki ikametgâhının üçüncü katında bombalar olduğunu bildirdi.
IŞİD lideri Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi’nin, 3 Şubat’ta Suriye’nin kuzeydoğusundaki Atma köyünde, komando güçlerinin operasyon gerçekleştirdiği evinde yaşanan patlamadan sorumlu olmayabileceğini bildirildi.
ABD’li yetkililer, tek bacağı olan IŞİD liderinin sakatlığının patlayıcı kemer kullanmasını engellediği için ABD güçleri geldiğinde sadece kendisini ve ailesini öldürecek kapasitede bir bomba patlattığını aktardılar. Ancak askeri yetkililer, Kureyşi’nin herhangi bir saldırıya hazırlık olarak binanın üçüncü katını patlayıcılarla donattığı görüşündeler. Zira yapılan açıklamalara göre patlama, genellikle beş veya on kilo patlayıcı içeren sıradan bir patlayıcı yeleğinkinden çok daha büyüktü.
Operasyon hakkında ayrıntılı bilgiye sahip dört ABD’li yetkiliye göre evin içerisindeki patlamayı neyin tetiklediği ve Pentagon’un ölü sayısının, üç katlı binanın infilak etmesinin ardından enkazda arama yapan yardım gruplarının açıkladığından neden farklı olduğu soruları belirsizliğini koruyor.
Yetkililer geçen perşembe günü, isimlerinin açıklanmaması şartıyla gazetecilere yaptıkları açıklamada, ABD güçlerinin bir silahlı çatışmada Kureyşi ve eşini öldürdüğünü aktarırken Kureyşi’nin küçük bir odada barikat kurduğu ve ateş açtığını bildirdiler. Bir diğer kişinin de binanın kapısına ateş açtığını kaydettiler. Yetkililer, operasyonda Kureyşi’yi canlı yakalama şanslarının yüksek olduğunu savundular.
Washington yönetimi, Apache tipi helikopterler ve hava kontrolünü sağlayan ‘Reaper’ insansız hava araçlarının da yer aldığı operasyonun başarılı olduğunu duyurdu. Uçaklar, 24 komanda ve yüksek eğitimli bir ‘Delta’ ekibi taşıyordu. Perşembe günü şafak saatlerinde başlayan operasyon iki saat sürdü ve IŞİD lideri ile ailesinin ölümü ile sonuçlandı.
Yetkililer, Suriye’deki bombalanan binalardan sivilleri uzaklaştırma girişimine ilişkin herhangi bir video kaydının bulunmadığını aktardılar. Yetkililere göre binanın birinci katında dört çocuklu bir aile, ABD güçlerinin ve Arapça konuşan tercümanların ‘evleri terk etme’ çağrılarına yanıt vererek binadan ayrıldılar. Yetkililer ayrıca aile dışarı çıkar çıkmaz binanın üçüncü katının havaya uçtuğunu ifade ettiler.
Askeri liderler, insani yardım kuruluşları, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ve UNICEF kuruluşlarının ‘sahadaki ek ölümlerin önlenip önlenemeyeceği’ konusundaki soruları ve baskıları ile karşı karşıya.
Pentagon komutanları, Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi’nin öldüğü 3 Şubat baskınının mükemmel bir şekilde planlandığını ve hasar riskini en aza indirmek için büyük bir özenle gerçekleştirildiğini vurguladılar.
ABD’li yetkililer ise güçlerinin binaya girişinden önce patlamaya Kureyşi’nin veya ‘bir başka kişinin’ neden olduğunu savundular.
ABD’li yetkililer Kureyşi’nin yanı sıra beraberinde 1’i çocuk 3 aile üyesi de dahil olmak üzere binada en az 7 kişinin öldüğünü bildirdiler. ABD’li yetkililer ayrıca, Kureyşi’nin yardımcısı, yardımcının eşi ve çocuğu da dahil binanın ikinci katındaki 3 kişinin daha öldüğünü aktardılar.
Askeri yetkililer, Pentagon’un ayrı bir terör örgütüyle bağlantılı olduğundan şüphelendiği diğer iki yetişkinin, silah çektikleri sırada ABD güçleri tarafından ayrı bir binanın önünde vurularak öldürüldüğünü vurguladılar.
Ancak yardım grupları, başta çocuklar olmak üzere bazı ölümle ilişkin gerçeğin açıklanmamış olabileceğini savunuyor
UNICEF baskın günü Atma’da en az 6 çocuğun ‘aşırı şiddet’ nedeniyle öldüğüne dikkati çekti. Kuruluş, sivillerin yaşadığı alanların da ciddi şekilde hasar gördüğünü bildirdi.
ABD’li iki askeri yetkili, ABD kuvvetleri tarafından belirtilen çocuk sayısı ile yardım kuruluşları tarafından bildirilen sayı arasında neden tutarsızlık olduğunun halen net olmadığını belirttiler. Yetkililerden biri “Gördüğümüzden farklı sayıda kurban olduğu sonucuna varmamızı sağlayacak herhangi bir kanıt yoktu” dedi. Ancak yetkili, olasılık kapsamında kesinlikle ek bilgiler olduğunu kabul etti.
ABD kuvvetleri saldırıyı geçen eylül ayında planlamaya başlamıştı. Komandolar ve özel harekât kuvvetleri, Kureyşi’nin yaşadığı evin gerçek boyutlu bir maketine baskın yaparak kapsamlı eğitimler aldılar. Bu çerçevede bir yetkili, Kureyşi’nin canlı ele geçirilmesini, yerleşkeden bilgi toplanılmasını ve elbette sivillere gereksiz zarar vermekten kaçınılmasını amaçladıklarını vurguladı.
ABD kuvvetlerinin binayı gözetlediği aylardaki raporlarda, Kureyşi’nin yardımcıları ve aileleri dışında hiç kimsenin IŞİD ile herhangi bir bağının olmadığı ve hatta örgüt liderinin binanın üçüncü katında oturduğunu bile bilmediği belirtildi. Üst düzey bir askeri yetkili geçen perşembe günü ü, köydeki kimsenin Kureyşi’nin varlığından haberdar olmadığına dikkat çekerken, “Herkesin gözünün önünde saklandığı açık” ifadesini kullandı.
Kureyşi, Ekim 2019’da örgüt lideri Ebu Bekir el-Bağdadi’nin ABD saldırısında öldürülmesinin ardından IŞİD liderliğini devraldı. Bağdadi’nin aksine Kureyşi, herkesçe bilinen bir isim değil. Yetkililer, Kureyşi’nin ABD tarafından baskın için takip edildiği aylar boyunca evden hiç çıkmadığını aktardılar.