Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı
Trump, Türkiye’nin ‘binlerce yıldır’ Suriye’nin kontrolünü istediğini ve şimdi buna sahip olduğunu öne sürdü
ABD’de başkan seçilen Donald Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye’de “düşmanca bir devralma’nın arkasında olduğunu söyledi ve Beşşar Esad hükümetinin bu ayın başlarında çökmesine atıfta bulunarak Erdoğan hakkında:
“Çok zeki bir adam ve çok dayanıklı. Ancak Türkiye, çok fazla can kaybı olmadan dostça olmayan bir devralma gerçekleştirdi. Esad’ın çocuklara yaptığı şeyin tam bir kasaplık olduğunu söyleyebilirim.” dedi.
Florida’daki Mar-a-Lago tatil köyünde düzenlediği bir basın toplantısında:
“Esad’ın çöküşünün nereye varacağını bilmiyorum.” diye ekledi.
“Taraflardan biri esasen silindi. Diğer tarafın kim olduğunu kimse bilmiyor. Ama ben biliyorum. Kim olduğunu siz biliyor musunuz? Türkiye. Tamam mı? Bunun arkasındaki Türkiye var. Erdoğan çok zeki bir adam. Türkler Suriye’yi binlerce yıldır istiyorlardı ve Erdoğan şimdi bunu başardı.”
Trump, Aralık ayında zirveye ulaşan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) öncülüğündeki isyancı saldırıyı kastederek, “İçeri girip kazananların” Türkiye tarafından kontrol edildiğini söyleyerek;
“Bu sorun değil, bu da savaşmanın başka bir yolu” şeklinde konuştu. Trump, Erdoğan ile iyi anlaştığını belirterek, henüz savaştan yorgun düşmemiş “büyük bir askeri güç” oluşturdığu için Erdoğan’a teşekkür etti.
“Yani çok güçlü, kuvvetli bir ordu kurmuş.” dedi.
ABD ve Türkiye, NATO müttefiki olmalarına rağmen Suriye’deki iç savaşta yıllardır anlaşmazlık yaşıyor.
Trump, Suriye’de bir ABD askeri varlığına karşı çıktı ve 2018’de başkanlık yaptığı ilk dönemde ülkeden 2.000-2.500 ABD askerinin çekilmesini emretti. Pazartesi günü Suriye’de kalan 900 ABD askerinin artık bir tehlike oluşturmadığını çünkü “diğer tarafın yok edildiğini” söyledi.
ABD’nin Suriye’deki varlığı öncelikli olarak Suriye Demokratik Güçleri’ne odaklanmıştı ve Türkiye ile ilişkilerinde hassas bir noktaydı. Türkiye, SDG’yi yasadışı Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) bir uzantısı olarak görüyordu. PKK, güney Türkiye’de onlarca yıldır gerilla savaşı yürütüyor ve ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak etiketleniyor.
ABD, IŞİD’in Suriye’de üs kurmasını engellemek için SDG ile birlikte çalıştı ve onu eğitti.
Türkiye’nin PKK’ya ilişkin endişeleri, 2016’da Kürt savaşçılarını sınırındaki yarı devletten mahrum bırakma amacıyla Suriye’ye bir işgal başlatmaya yol açtı. 2018 ve 2019’da iki askeri saldırı daha izledi. SDG, son isyancı saldırısında bir rol oynamadı ve Türkiye destekli isyancılara karşı toprak kayıpları yaşarken ABD’den çok az destek aldı.
Trump, düzenlediği basın toplantısında Suriye’ye füze fırlatarak ABD’nin kimyasal silah kullanımına ilişkin sözde “kırmızı çizgisini” koruduğunu söyledi ve eski Başkan Barack Obama’yı verdiği sözü tutmamakla suçladı.
Trump Hamas tehdidini yeniden dile getirdi
Trump ayrıca İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile “gerçekten iyi bir görüşme” gerçekleştirdiğini belirterek, Ortadoğu’daki durumun Rusya-Ukrayna savaşından daha kolay ele alınabileceğini söyledi.
Bir muhabirin, Hamas’ın rehineleri geri vermezse “cehennem gibi bir bedel ödeyeceği” yönündeki önceki yorumuyla ne demek istediğini sorması üzerine Trump, “Bunun ne anlama geldiğine karar vermeleri gerekecek. Hoş olmayacak.” dedi.
ABD’nin seçilmiş başkanı bu ayın başlarında, Ocak ayında göreve başlayacağı tarihe kadar Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılmaması halinde Hamas’ın büyük sonuçlarla karşılaşacağı uyarısında bulunmuştu.
Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada, “Rehineler, ABD Başkanı olarak gururla görevi devraldığım 20 Ocak 2025’ten önce serbest bırakılmazsa, Ortadoğu’da ve insanlığa karşı bu vahşeti gerçekleştiren yöneticiler için CEHENNEM ÖDENECEK” ifadelerini kullandı.
“Sorumlular, Amerika Birleşik Devletleri’nin uzun ve meşhur tarihinde hiç kimsenin görmediği kadar sert bir darbe alacaklar. REHİNELERİ HEMEN SERBEST BIRAKIN!”
7 Ekim 2023’te Hamas öncülüğündeki grupların İsrail’in güneyine düzenlediği saldırılarda yaklaşık 250 rehine Gazze’ye geri götürüldü.
Trump’ın yorumu, Hamas’ın İsrail ordusunda görev yaparken yakalanan 20 yaşındaki İsrailli-Amerikalı rehine Edan Alexander’ın videosunu yayınlamasının ardından geldi. Alexander, Netanyahu’ya rehinelerin serbest bırakılması için bir anlaşma yapması için gözyaşları içinde yalvardı.
Pazartesi günü İsrail ile Hamas arasında Gazze’de ateşkes sağlanması konusunda yapılan görüşmelerde “yeni bir dinamiğin” ortaya çıktığını bildirildi. Üst düzey bir Filistinli kaynak, mubirlere yaptığı açıklamada, her iki tarafın da bir anlaşmaya varmaya her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi.
Son dolaylı görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan kaynak, muhabirlere yaptığı açıklamada, bu atılımda bir dizi faktörün rol oynadığını, geçen ay Lübnan’da sağlanan ateşkesin Gazze’de de benzer bir ateşkes için yol gösterici bir plan sunduğunu söyledi.
Filistinli kaynak, “İsrail operasyonu [Lübnan’daki] hedeflerine ulaşamadı ve ateşkesi tercih ettiler” dedi ve İsrail hükümetinin şimdi Gazze’de de aynısını yapmayı düşündüğünü sözlerine ekledi.
Kaynak, bu açıklamayı, İsrail’deki bazı medya kuruluşlarının, bu yıl 25 Aralık’a denk gelen Hanuka Bayramı’nda ateşkes anlaşmasının tamamlanabileceğini bildirmesinin ardından yaptı.
Kaynak: Mira Haber